Het aantal ongelukken waarbij jongeren betrokken zijn die op fatbikes rijden, groeit snel. In 2022 kwamen zeven mensen met deze fietsen op de spoedeisende hulp terecht, maar in 2023 is dat aantal al gestegen naar 59. Alleen al in de eerste vier maanden van dit jaar waren er 33 incidenten. Onderzoekers verwachten dat, als deze trend aanhoudt, er in 2024 mogelijk wel 100 ongelukken met fatbikes zullen plaatsvinden. Een recent ongeluk in Breda waarbij twee jonge meiden ernstig gewond raakten nadat hun fatbike botste met een auto, kreeg veel aandacht.
Vanwege de toename in ongelukken is er steeds meer druk om een minimumleeftijd voor het gebruik van fatbikes in te voeren. VeiligheidNL heeft onlangs gepleit voor een verbod voor kinderen jonger dan 16 jaar op fatbikes. Zij stellen dat jongere kinderen de risico’s niet goed kunnen inschatten, waardoor ze zowel zichzelf als anderen in gevaar brengen.
Ondanks dat de roep om strengere regels toeneemt, blijkt het lastig om juridisch een specifieke minimumleeftijd voor fatbikes af te dwingen. Sweco, dat voor het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de opties heeft onderzocht, concludeert dat een aparte leeftijdsgrens voor fatbikes moeilijk te handhaven zou zijn. Hoewel fatbikes bredere banden hebben, onderscheidt dat ze niet genoeg van andere e-bikes om aparte wetgeving te rechtvaardigen.
Sweco zegt dat regels over bandbreedte gemakkelijk omzeild kunnen worden door de banden iets smaller te maken. Dat maakt het lastig om praktisch een strikte leeftijdsgrens voor fatbikes te handhaven. Eind vorig jaar schreven 45 burgemeesters een brief aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, waarin ze vroegen om een minimumleeftijd voor alle e-bikes. Alhoewel een algemene regel juridisch haalbaar is, zijn er aanzienlijke praktische problemen.
Onderzoekers van Sweco wijzen erop dat zo’n regel veel scholieren zou raken, vooral in landelijke gebieden. Ongeveer 32.000 leerlingen zijn afhankelijk van e-bikes voor hun dagelijkse reis naar school. Een verbod zou hun mobiliteit flink beperken. Het blijft een ingewikkeld probleem: de veiligheid van jongeren op fatbikes en e-bikes is steeds meer in gevaar, maar een juridische en praktische oplossing lijkt moeilijk haalbaar. Er zijn creatieve oplossingen nodig om de veiligheid van jonge weggebruikers te verbeteren zonder hen onnodig te benadelen.
Een mogelijke aanpak zou kunnen zijn om strikter te controleren op naleving van bestaande verkeersregels. Daarnaast bieden verbeteringen in de infrastructuur en gerichte voorlichtingscampagnes over de gevaren van fatbikes extra mogelijkheden om de bewustwording en veiligheid te vergroten.
De populariteit van fatbikes onder jongeren heeft een keerzijde: de toenemende ongelukken vragen om snelle actie. Maar door de juridische en praktische obstakels is het moeilijk om een kant-en-klare oplossing te vinden. Beleidsmakers en veiligheidsexperts moeten samenwerken en creatief nadenken om doeltreffende en uitvoerbare maatregelen te ontwikkelen. Zo kunnen we misschien een balans vinden tussen veiligheid en mobiliteit voor jongeren. Door samen te werken hopen we een evenwicht te vinden tussen het verbeteren van de veiligheid en het bieden van mobiliteitsmogelijkheden voor jongeren.
