In Oostenrijk blijft contant betalen de gewoonte
In veel Europese landen is je portemonnee vooral een pasje of je telefoon, maar Oostenrijk gaat z’n eigen weg. Waar je in Nederland steeds minder geldautomaten tegenkomt en marktkramen trots met QR-codes werken, pakt men in Oostenrijk nog opvallend vaak briefjes en munten. Uit recent onderzoek blijkt dat ruim zes op de tien Oostenrijkers liever met cash afrekenen. Wat drijft dat, en waarom blijft contant geld daar zo sterk aanwezig?
Cash als cultureel ijkpunt
Voor veel Oostenrijkers is contant geld meer dan alleen een betaalmiddel. Het staat voor zekerheid, degelijkheid en zelf de touwtjes in handen houden. Vooral wie wat ouder is, voelt zich er prettiger bij om echt geld op zak te hebben. Het idee van “dit heb ik, dus dit kan ik uitgeven” geeft rust, iets wat je met een snelle tik tegen een terminal niet op dezelfde manier ervaart.
Juist dat fysieke helpt je bewuster uitgeven. Als je een biljet overhandigt, zie en voel je het verdwijnen. Dat is iets heel anders dan contactloos betalen, waarbij het bedrag in een oogwenk is afgeschreven en je nauwelijks registreert wat je hebt uitgegeven.
Meer grip op je uitgaven
Een belangrijke reden dat cash zo populair is, zit in het overzicht dat je houdt. Contant betalen is een visuele realitycheck: je ziet meteen wat er nog in je portemonnee zit. Daardoor denk je sneller twee keer na voordat je iets koopt dat je eigenlijk niet nodig hebt.
Digitale transacties voelen juist ongrijpbaar. Eén tik met je telefoon of pas en het is weg, zonder tastbaar moment van “au”. In een tijd waarin schulden snel kunnen oplopen, ervaren veel Oostenrijkers contant geld als een natuurlijke rem op impulsaankopen.
Privacy en autonomie
Naast overzicht weegt privacy zwaar mee. Betaal je cash, dan laat je geen digitaal kruimelspoor achter. Geen bank die je aankopen doorlicht, geen app die profielen bouwt en geen algoritme dat je volgende aankoop voorspelt. Voor veel mensen staat die anonimiteit gelijk aan vrijheid: jij bepaalt waar je geld naartoe gaat, zonder meelezers van bedrijven of overheid.
Praktische pluspunten in het dagelijks leven
In steden is digitaal betalen vaak standaard, maar daarbuiten ziet het er anders uit. Op boerenmarkten, bij kleine bakkers en in bergdorpen is cash nog steeds de norm. En dan zijn er de technische hobbels: stroomuitval, een haperend netwerk of een kapotte pinautomaat kunnen elektronisch betalen stilleggen. Contant geld doet het altijd, ook als systemen uitvallen. Dat maakt cash niet ouderwets, maar juist robuust en crisisbestendig.
Wantrouwen tegen steeds verder digitaliseren
Er speelt ook scepsis. Veel Oostenrijkers houden de macht van banken, techbedrijven en overheid kritisch in de gaten. Wat als je door een fout, een blokkade of een ongunstige score ineens niet meer kunt betalen? Zonder cash sta je buitenspel. Contant geld voelt dan als vangnet: de laatste route naar onafhankelijkheid als digitale deuren dichtgaan.
Het contrast met Nederland
In Nederland gaat nog maar een klein deel van de betalingen contant, en sommige winkels nemen geen cash meer aan. Voor wie graag met technologie werkt is dat supersnel, maar niet iedereen kan of wil daarin meegaan. Oudere mensen vallen soms buiten de boot en zorgen over privacy nemen toe. Steeds meer Nederlanders merken bovendien dat het gemak van contactloos betalen kan botsen met de wens om grip te houden op je uitgaven.
Waarom keuzevrijheid telt
De Oostenrijkse lijn laat zien hoe belangrijk keuze is. Niet iedereen wil volledig digitaal gaan, en dat hoeft ook niet. Door contant geld beschikbaar te houden, kun je met geld omgaan op de manier die bij je past: overzichtelijker, anoniemer of gewoon omdat het prettiger voelt. Die keuzevrijheid maakt het betaalsysteem inclusiever en eerlijker.
Vooruitblik: een hybride toekomst
De meest logische richting is tweeledig: digitaal én contant naast elkaar. Technologie wordt slimmer, maar mag niet ten koste gaan van je eigen regie. Oostenrijk laat zien dat cash in een moderne samenleving nog steeds een duidelijke functie heeft. Niet als iets uit vervlogen tijden, maar als bewuste keuze voor vrijheid, privacy en controle over je geld. Misschien is het voor andere landen, Nederland inbegrepen, moment om die balans opnieuw te wegen.
