Een kind mentaal weerbaar opvoeden betekent niet dat het nooit somber mag zijn of altijd vol bravoure moet lijken. Een sterk kind voelt heus pijn en tegenslag, maar kan daarvan herstellen. Sommige kinderen hebben die veerkracht van zichzelf, maar je kunt die als ouder ook helpen groeien. Dat lukt vaak niet door extra te doen, maar juist door bepaalde dingen te laten.
Geen slachtofferrol aanpraten
Tegenslagen zijn onderdeel van het leven. Niet als eerste gekozen worden bij gym of een onvoldoende halen maakt je kind nog geen slachtoffer. Als je te veel meebuigt met zelfmedelijden, leert je kind zichzelf als hulpeloos te zien. Door voor te doen dat je altijd een helpende, positieve stap kunt zetten, geef je kracht mee in plaats van kwetsbaarheid.
Laat schuldgevoel je opvoeding niet sturen
Iedere ouder kent schuldgevoel, maar als dat het stuur overneemt, ga je onderuit. Geef je steeds toe vanuit schuld, dan leert je kind dat ‘nee’ zeggen niet kan. Laat zien dat je, ondanks dat knagende gevoel, toch verstandige keuzes maakt; zo leert je kind grenzen aangeven en niet over zich heen te laten lopen.
Maak je kind niet het centrum van het universum
Als je kind het gevoel krijgt dat alles om hem of haar draait, gaat het verwachten dat iedereen zich aanpast. Dat werkt zelden buiten de deur. Leer je kind kijken naar wat het zelf kan inbrengen, in plaats van wat anderen allemaal zouden moeten regelen.
Laat angst je keuzes niet bepalen
Je wilt je kind beschermen, maar overbeschermen schaadt meer dan het helpt. Als een kind nooit risico’s mag nemen, leert het niet omgaan met spanning of angst. Door je kind aan te moedigen lastige situaties aan te gaan, groeit moed en zelfvertrouwen.
Laat je kind niet de leiding voeren
Een kind kan niet overzien wat sommige keuzes betekenen en hoort die dus niet te bepalen. Als je kind beslist wat er op tafel komt of waar jullie heen gaan, leg je te veel verantwoordelijkheid neer. Door duidelijk te blijven wie de ouder is en welke regels gelden, leert je kind grenzen en structuur te respecteren.
Verwacht geen perfectie
Eisen hebben is prima, perfectionisme niet. Moet een kind voldoen aan onrealistische standaarden, dan groeit faalangst. Laat zien dat fouten normaal zijn en dat vooruitgang belangrijker is dan foutloosheid.
Neem geen verantwoordelijkheid uit handen
Je wilt je kind ontzien, maar als het nooit taken krijgt, leert het geen verantwoordelijkheid. Huishoudelijke klusjes of een bijbaan laten ervaren dat inzet en discipline nodig zijn om doelen te halen.
Bescherm niet tegen elke pijn
Verdriet, spanning en teleurstelling horen erbij. Laat je kind die emoties voelen en praat erover; zo ontdekt het dat je na lastige momenten weer verder kunt. Dat inzicht is de bodem onder mentale veerkracht.
Fouten niet uit de weg ruimen
Grijp je telkens in voor er iets mis kan gaan, dan haal je de leerkans weg. Een vergeten broodtrommel of een onvoldoende kan een topdocent zijn. De milde gevolgen van kleine missers geven je kind verantwoordelijkheidsgevoel en zelfkennis.
Verwar discipline niet met straf
Straf kijkt achterom naar wat misging; discipline wijst vooruit naar hoe het beter kan. Een kind dat leert reflecteren op zijn gedrag bouwt zelfbeheersing op. Zo groeit iemand die niet bang is om te proberen en snapt waarom regels er zijn.
Kies niet steeds voor de makkelijke route
Het is verleidelijk om toe te geven aan gezeur of iets zelf even te fixen voor de rust. Maar die korte-termijnmakkelijkheid maakt volhouden later juist lastiger. Als je kind leert dat beloningen niet altijd direct komen, groeit doorzettingsvermogen.
Geef niet nonstop bevestiging
Krijgt een kind steeds goedkeuring, dan gaat het zelfvertrouwen hangen aan wat anderen vinden. Geef liever complimenten op inzet en proces, en neem soms bewust wat afstand; zo leert je kind trots te zijn op eigen moeite.
Wil niet overal een oplossing voor aandragen
Het is logisch dat je het leed van je kind wilt wegnemen, maar soms is aanwezig zijn genoeg. Luisteren en vertrouwen geven leert je kind dat het zelf met lastige dingen kan omgaan.
Mentaal sterk zijn betekent niet probleemloos zijn, maar weten hoe je ermee omgaat. Geef je kind ruimte om te vallen, voelen en weer op te krabbelen; zo help je het uitgroeien tot iemand die stevig in zijn schoenen staat.
