Dat draaiknopje in je koelkast meet geen temperatuur
Je hebt het vast wel eens gedaan: even aan het wieltje draaien en denken dat je ‘m precies op 4 graden hebt gezet. Logisch idee, maar zo werkt het niet. Die standjes (meestal 1 t/m 5 of 7) zijn geen graden; ze bepalen hoe hard de compressor moet werken. Zet je ‘m te hoog, dan koelt de kast onnodig veel, krijg je ijsvorming en loopt je energieverbruik op. Met de tarieven die in 2025 weer fors zijn, levert slim instellen je zomaar tientallen euro’s per jaar op.
Zo werkt het nu echt (en waarom het vaak misgaat)
Dat wieltje is een eenvoudige thermostaatregeling: hoger betekent fanatieker koelen, niet “kouder op verzoek”. Oudere koelkasten geven dat niet duidelijk aan, waardoor veel mensen denken dat stand 4 gelijkstaat aan 4 graden. Nieuwere modellen met een display tonen wel de echte temperatuur, maar er staan nog altijd miljoenen analoge koelkasten in Nederlandse keukens. Volgens o.a. Milieu Centraal kan te koud afstellen je ongeveer 50 tot 100 euro per jaar kosten. Coolblue schat dat een gemiddelde koelkast 150 tot 300 kWh per jaar verbruikt, en een verkeerde instelling kan dat met zo’n 20% opstuwen.
Wat is ideaal? Zo rond de 4 graden
Voor voedselveiligheid én zuinigheid is ongeveer 4 °C de beste keuze. Kouder hoeft vrijwel nooit en warmer maakt bederfgevoelige producten riskanter. Omdat de knop geen graden aangeeft, moet je even meten. Koop een simpele koelkastthermometer (paar euro, bijvoorbeeld bij Blokker) en leg ‘m in het midden van de koelkast, niet tegen de achterwand of in de deur. Check na 24 uur: is het warmer dan 4 à 5 graden, draai dan één klikje hoger. Bevriezen je sla en komkommer of zie je ijs op de achterwand? Dan één standje terug.
Pas je instellingen aan op seizoen en huis
De temperatuur in je keuken beïnvloedt hoe je koelkast koelt. In de winter is het binnen vaak koeler en kun je de stand meestal omlaag (bijvoorbeeld 2–3) om overkoeling te voorkomen. Tijdens warme zomerdagen mag ‘ie wat hoger (rond 4–5) zodat de kast stabiel rond 4 graden blijft. Zulke seizoenswijzigingen leveren volgens besparingsadviezen al snel 10 tot 15% besparing op. Let ook op je gebruik: vaak de deur open laten of warme pannen direct in de koelkast zetten zorgt voor extra werk voor de compressor.
Vermijd deze kostbare missers
Maximaal is niet beter: op turbostand eindig je met halfbevroren groente, ijsafzetting en een energiemeter die huilt. Laat genoeg ruimte achter de koelkast zodat de warmte weg kan; zet ‘m niet strak tegen de muur. Zorg dat hij waterpas staat en controleer de deurrubbers op kieren. Kleine dingen, grote invloed op verbruik en levensduur.
Nog meer tips om minder stroom te trekken
Doe het basisonderhoud: ontdooi op tijd als je geen no-frost hebt, zuig af en toe de condensor aan de achterkant schoon en hou de deur zo kort mogelijk open. Een redelijk volle koelkast werkt efficiënter doordat de koude massa de temperatuur stabiliseert; heb je weinig in huis, zet er dan een kan water bij. Ga je vervangen? Kies een zuinig model met een topenergielabel; over de levensduur scheelt dat honderden kWh. Met prijzen rond 0,40 euro per kWh in 2025 tikt dat lekker aan. Kijk ook of er subsidies of kortingen zijn voor energiezuinige apparaten; via overheid of leverancier is soms voordeel te halen.
Waarom dit juist nu telt
De koelkast draait 24/7 en is in veel huishoudens goed voor 10 tot 15% van het stroomverbruik. Met hogere tarieven en strengere klimaatdoelen is dit een makkelijke plek om winst te pakken. Door de knop goed af te stellen, de temperatuur met een thermometer te checken en per seizoen bij te sturen, bespaar je geld, verlaag je je CO₂-uitstoot en blijven je boodschappen langer vers. Kleine tweak, groot effect. Wanneer heb jij ‘m voor het laatst gecheckt?
