Voorlopig hoef je in Nederland niet op een nieuw kabinet te rekenen. Informateur Sybrand Buma zegt dat de gesprekken compleet zijn vastgelopen. Een klassieke meerderheidscoalitie komt niet van de grond, en ook een kleiner kabinet dat leunt op steun van buiten haalt in de Tweede Kamer nu niet genoeg stemmen. Morgen gaat hij opnieuw met de grootste partijen om tafel om te zien of er nog iets te kantelen valt.
Volgens Buma is de afgelopen dagen duidelijk geworden dat geen enkele variant op voldoende steun kan rekenen. Een stevig meerderheidsblok krijgt geen vleugels, en een lichtere constructie evenmin. Daarom heeft hij de fractievoorzitters van de vijf grootste partijen – behalve de PVV – opnieuw uitgenodigd om te onderzoeken wat er nog wél mogelijk is. “Uiteindelijk moet er gewoon een kabinet komen,” benadrukt hij.
Op dit moment zit alles echter op slot. Een meerderheidscoalitie is volgens de informateur niet haalbaar, omdat de VVD onder geen enkele voorwaarde wil samenwerken met GroenLinks–PvdA.
Ook een compacter kabinet met D66, CDA en VVD is geen optie. GroenLinks–PvdA en JA21 willen daar geen gedoogsteun aan verbinden, terwijl Buma die steun juist onmisbaar vindt met de grote uitdagingen die een nieuw kabinet te wachten staan.
Centrumrechts plan biedt geen uitweg
Het centrumrechter scenario waar VVD-leider Dilan Yeşilgöz op inzet, is volgens Buma evenmin realistisch. De combinatie VVD, D66, CDA en JA21 komt uit op 75 zetels en mist dus een meerderheid. Bovendien voelt D66 niets voor samenwerking met JA21, waardoor ook deze route doodloopt.
Spanning neemt toe
Morgen zit Buma opnieuw met de vijf grootste partijen, al houdt hij er rekening mee dat het er stevig aan toe kan gaan. Jesse Klaver verwijt de VVD nu al “arrogantie van de macht”, wat de sfeer niet bepaald helpt. Toch vindt Buma dat er risico’s nodig zijn, anders komt de formatie geen stap vooruit.
Na hun overleg met de informateur lieten zowel Rob Jetten (D66) als Henri Bontenbal (CDA) weten dat de formatie buitengewoon lastig is. Geen van beiden ziet op dit moment een duidelijke weg om de samenwerking weer op gang te krijgen.
