Meer en meer steden in Nederland voeren nul-emissiezones in om de luchtkwaliteit te verbeteren en CO₂-uitstoot te verminderen. Dit klinkt geweldig op papier, maar in de praktijk zorgt het voor serieuze problemen bij veel ondernemers. Vakmensen zoals loodgieters, elektriciens en timmerlieden stuiten op hoge kosten en logistieke hindernissen die hun werk lastiger maken.
Jan de Vries, een ervaren loodgieter uit Rotterdam met twintig jaar werkervaring, is een van die vakmensen. Zijn bus is onmisbaar in zijn vak; hij vervoert er al zijn gereedschap en materialen mee tussen klanten. De bus is dus essentieel voor zijn dagelijkse werk. Helaas heeft de gemeente besloten dat vanaf januari 2025 alleen elektrische voertuigen de nul-emissiezones binnen mogen, wat voor Jan een probleem is.
Jan heeft momenteel een dieselbus uit 2016 die nog goed functioneert, maar die binnenkort niet meer toegestaan is vanwege de nieuwe regels. “Een nieuwe elektrische bus is schreeuwend duur. Zelfs met subsidie is het niet op te brengen,” vertelt hij. De overheid biedt wel subsidies aan voor ondernemers die overstappen op elektrische voertuigen, maar voor zelfstandigen als Jan is dat vaak nog steeds niet haalbaar. Elektrische bussen kosten veel en er zijn weinig tweedehands opties beschikbaar; bovendien zijn de levertijden voor nieuwe exemplaren lang.
Daarnaast heeft Jan te maken met praktische uitdagingen rond het opladen van een elektrische bus. Hij woont in een rijtjeshuis zonder eigen oprit of garage, waardoor het vrijwel onmogelijk is om de bus thuis op te laden. Jan zegt gefrustreerd: “Hoe moet ik die bus opladen? Moet ik elke nacht een verlengsnoer door mijn raam gooien?” Zulke praktische bezwaren weerhouden veel vakmensen ervan om over te stappen op elektrisch rijden.
Hoe Nul-emissiezones Ondernemers Beïnvloeden
Toen Jan probeerde een ontheffing te krijgen, stuitte hij op heel veel bureaucratie. “Je moet een stapel papieren inleveren en aantonen dat je niet zonder fossiele brandstoffen kan, in de hoop dat je aanvraag goedgekeurd wordt,” legt hij uit. Zelfs als hij een ontheffing krijgt, is die van tijdelijke aard. Op de lange termijn biedt het geen oplossing en moet hij alsnog elektrisch gaan rijden.
Jan besloot nu om geen klussen meer aan te nemen binnen de nul-emissiezones. “Als ze niet willen dat ik daar werk, prima. Dan doen ze het maar zonder mij,” zegt hij vastberaden. Hoewel hij hierdoor inkomen misloopt, wil Jan niet onder druk financieel kopje-onder gaan door te voldoen aan moeilijke en dure eisen. “Er zijn genoeg klanten buiten die zones die mijn werk waarderen waarin ik probleemloos kan werken,” voegt hij eraan toe.
Hij is niet de enige vakman die deze problemen ondervindt. Hij kent verschillende collega’s zoals timmerlieden, schilders en elektriciens die tegen vergelijkbare uitdagingen aanlopen. Volgens Jan is er te weinig aandacht voor de impact van zulke regels op kleine ondernemers. Terwijl de vraag naar vakmensen in binnensteden stijgt, worden ze juist beperkt in hun bewegingsvrijheid. “Ze verwachten dat we lekken en verstoppingen verhelpen, maar als we er niet met onze bussen mogen komen, hoe stellen ze zich dat voor?” vraagt hij zich af.
Ook de inwoners van deze zones gaan minder toegang krijgen tot vakmensen. “Uiteindelijk zullen mensen meer moeten betalen voor reparaties en onderhoud vanwege extra kosten en gedoe,” waarschuwt Jan. Hij begrijpt het belang van milieuvriendelijke maatregelen maar vindt dat er te weinig nagedacht is over praktische oplossingen. “Het lijkt alsof de mensen die deze regels maken nooit een dag in mijn schoenen hebben gestaan,” roept hij uit.
Jan vindt dat de overheid moet kijken naar praktische oplossingen zoals schonere brandstoffen zoals waterstof of biogas, of betaalbare elektrische bussen zonder lange wachttijden. “Maar nee, ze doen de deur dicht voor iedereen die niet direct kan overstappen,” zucht hij.
Hij maakt zich zorgen over de toekomst van vakmensen in stedelijke gebieden. “Nu zijn het de loodgieters, maar straks volgen anderen zoals schilders, timmerlieden en aannemers. Uiteindelijk hebben we steden zonder vaklieden. Hoe gaan ze dat oplossen?” vraagt hij zich af. Voorlopig houdt hij vast aan zijn keuze om geen elektrische bus aan te schaffen. “Mijn werk is mijn passie, maar niet tegen elke prijs. Als ze denken dat de stad zonder ons kan, veel succes ermee,” besluit hij vastberaden.
