“Alsof ik hier een fabriek draai, terwijl het gewoon mijn houtkachel is,” zegt Jan, 81, terwijl hij een blok hout in de kachel schuift. Sinds zijn vrouw is overleden, leeft hij sober. Die kachel is zijn warmte, en ook zijn houvast.
Van warm gezinshuis naar stille kamer
Jan woont al ruim veertig jaar in hetzelfde rijtjeshuis. Vroeger was het er levendig: zijn vrouw, de kinderen, kleinkinderen – het huis bruistte. Nu is het stil. De tv staat zacht, de kat ligt op zijn schoot en het knetteren van het vuur houdt hem gezelschap.
Energie kost te veel
“Die gasrekening is niet te betalen,” zegt Jan. “Van mijn pensioen red ik dat niet.” Dus zoekt hij zijn warmte ergens anders. Hij speurt Marktplaats af naar gratis pallets, haalt ze op met zijn oude fiets en zaagt ze in de schuur in stukken. Trots op zijn eigen vindingrijkheid.
Zo redt hij het simpelweg
Voor Jan is het geen hobby, maar bittere noodzaak. “Ik ga niet in de kou zitten. Klaar.” Als de kachel brandt, voelt hij rust. De geur van hout is vertrouwd en het vuur brengt leven in een leeg huis. “Dat vuur is mijn gezelschap,” zegt hij zachtjes.
Buurt stoort zich aan rook en walm
Niet iedereen is blij. De buren hebben meermaals bij de gemeente geklaagd over rookoverlast. Ze vinden dat de walm hun was binnendringt en dat het slecht is voor de gezondheid. Jan haalt zijn schouders op. “Mensen zeuren overal over. Iedereen heeft wel wat.”
De sfeer in de straat verhardt
Wat begon met een vriendelijke vraag om “wat minder te stoken” is uitgegroeid tot een burenruzie. Jan voelt zich in het nauw gedreven. “Ze begrijpen niet dat ik dit doe omdat het moet. Alsof ik het leuk vind om rook te maken.” Hij vindt dat mensen te snel naar de gemeente stappen in plaats van even aan te bellen.
De kachel als teken van eigen kracht
Voor Jan is die houtkachel meer dan alleen warmte. Het is zijn trots. “Zolang dat vuur brandt, red ik me,” zegt hij. “Ik heb niemand nodig.” Hij vreest dat ze hem op een dag laten stoppen met stoken. “Dan zit ik hier te kleumen. En waarvoor? Omdat iemand de geur niet verdraagt?”
Milieu vs. meeleven
De discussie over houtkachels speelt al langer. Voor sommigen zijn ze vies en ouderwets; voor anderen horen ze bij traditie en vrijheid. Jan snapt de zorgen over fijnstof, maar vindt de ophef overdreven. “We hebben het over een oude man die wat pallets verbrandt, niet over een kolencentrale.”
De gemeente bemoeit zich ermee
Na de klachten kreeg Jan een brief: beter letten op wat en wanneer hij stookt. “Alsof ik het expres doe,” bromt hij. Hij voelt zich bekeken en niet begrepen. “Moeten ze eens komen zien hoe ik leef. Geen luxe, geen cv, alleen dat kacheltje. Laat me toch met rust.”
Zit Jan fout of heeft hij gewoon pech?
Mensen denken er verschillend over. Sommigen vinden dat Jan rekening moet houden met zijn buren en moet stoppen. Anderen zeggen dat er weinig begrip is voor wie het financieel krap heeft. “Je mag niet eens meer warm blijven zonder commentaar,” zegt Jan.
En jij, wat vind jij?
Overdrijven Jans buren, of hebben ze recht op schone lucht, zelfs als een ander dan zit te rillen? Waarschijnlijk ligt het ergens in het midden. Achter de rook van die kachel schuilt een leven vol herinneringen, verlies en koppige trots.
Jan staart naar het rustige vuur. “Dit is mijn warmte,” zegt hij. “En zolang het lukt, blijf ik stoken. Laat ze maar praten.”
