Je hoort het vaak: Nederland is hartstikke rijk. De economie loopt, de statistieken knikken tevreden en het sociale vangnet staat stevig. Maar bij Johan aan de keukentafel voelt dat alsof het over een ander land gaat.
Johan is 82, met pensioen en woont alleen. Hij redt zich prima, maar de kou kruipt sneller in zijn lijf. Toch staat de thermostaat zelden hoger dan 18 graden. Niet omdat hij dat fijn vindt, maar omdat hij bang is voor wat het kost.
Elke graad voelt als een gok
“Vroeger draaide ik hem zonder nadenken naar 20,” zegt Johan. “Nu check ik eerst de meterstand.”
De energienota bezorgt hem voortdurend stress. Elke graad extra voelt als gokken. Red ik het deze maand? Wat als de winter hard toeslaat? Wat als de tarieven weer stijgen?
Dan kiest hij liever voor een extra laag kleding dan voor spijt achteraf.
Met pensioen in een prijzig land
Johan ontvangt AOW met een bescheiden aanvullend pensioen. Op papier is dat geen armoede. In de praktijk vreten de vaste lasten steeds meer op. Energie, boodschappen, zorg: alles werd duurder. Zijn inkomen niet.
Je hoort politici praten over koopkracht en compensatie, maar in zijn portemonnee blijft het stil. De speelruimte is klein. Eén tegenslag en het wordt meteen spannend.
Welvaart, maar voor wie dan?
We pronken graag met onze welvaart, en in de cijfers klopt dat. Alleen: met gemiddelden stook je geen huis warm. Die betalen geen energierekening.
Voor veel gepensioneerden voelt het alsof ze nergens echt tussen passen. Te “rijk” voor structurele hulp, te kwetsbaar om de prijsstijgingen makkelijk te dragen. Ze hebben hun leven lang gewerkt, belasting betaald en bijgedragen. Nu wordt elke euro omgedraaid.
De onzichtbare keuze voor kou
Wat Johan misschien nog wel het meest raakt, is dat niemand het merkt. Hij klaagt niet. Hij staat niet te protesteren. Hij past zich aan. Net als zovelen.
De knop van de verwarming gaat omlaag. Korter douchen. Lichten uit. Alles om grip te houden op de kosten. Het zijn stille keuzes die je niet terugziet in statistieken, maar wel in woonkamers door het hele land.
Oud worden met kopzorgen
Ouder worden zou rust en zekerheid moeten geven. Het gevoel dat je er bent. Voor Johan voelt het anders. Niet de leeftijd jaagt hem angst aan, maar de envelop met de rekening.
En dat schuurt. In een land dat zo rijk is, zou niemand van 82 zich zorgen hoeven maken over warmte in huis.
Zolang energie duur blijft en inkomens niet meebewegen, blijft Johans thermostaat hangen op 18 graden. Niet uit voorkeur, maar omdat Nederland voor veel gepensioneerden op papier welvarend is en in het dagelijks leven vooral duur.
