Elke avond brengt de 74-jarige Jan Zuidema door in zijn oude Skoda, geparkeerd op verschillende plekken in Almelo. Deze auto was ooit gewoon een vervoermiddel, maar nu is het zijn woonplaats. Hij slaapt, woont en kookt erin. Een jaar geleden verloor Jan zijn woning en sindsdien probeert hij te overleven met de beperkte en vaak koude ruimte van zijn auto.
Een tijd geleden had Jan zijn zaken op orde. Als ijzervlechter creëerde hij stevige constructies met precisie en kracht. Maar die dagen zijn voorbij; de zekerheid die hij ooit had, is veranderd in dagelijkse uitdagingen. Zijn fysieke kracht is afgenomen, en zonder een vaste woonplek stapelen de problemen zich op. Wat begon met het verlies van een woning eindigde in een leven op straat, waarin stabiliteit gemakkelijk verloren gaat aan dakloosheid.
Wonen in een auto
Op een rustige parkeerplaats, zoals bij de katholieke begraafplaats in Almelo, zoekt Jan vaak een beschutte plek voor de nacht. Om nieuwsgierige blikken buiten te sluiten, hangt hij dekens en kleding voor de ramen. Vooral in de winter is de kou een groot probleem. Zonder verwarming redt hij zich met laagjes kleding en dekens, maar echt behaaglijk wordt het nooit.
De beperkte ruimte van de auto maakt veel dingen lastig. Een goede nachtrust is moeilijk, aangezien de stoelen niet zijn gemaakt om languit te liggen. Jan vult zijn dagen met het luisteren naar de radio; een van de weinige afleidingen die hij nog heeft. Alles wat hij heeft, past in een paar plastic tassen. Meer ruimte biedt zijn tijdelijke verblijfplaats niet.
Van thuis naar de straat
De reden waarom Jan dakloos werd, was niet financiële problemen. Hij woonde jaren in een sociale huurwoning waar hij zich veilig voelde. Zijn verhuizing naar een zorgwoning werd de start van zijn problemen. Hij voelde zich daar niet op zijn plek en de onderlinge relaties waren slecht.
De situatie werd zo onhoudbaar dat Jan besloot te vertrekken. Zonder een andere plek om naartoe te gaan stapte hij uit nood in zijn auto, een beslissing die zijn leven compleet veranderde. Vanaf dat moment begon zijn moeilijke zoektocht naar een nieuwe woonplek. Ondanks zijn stabiele financiële situatie zijn de wachttijden voor sociale huurwoningen lang en zonder officieel adres wordt hij overal afgewezen.
De eenzaamheid van dakloosheid
Jan ervaart dakloosheid niet alleen als een fysieke ontbering, maar ook als sociale isolatie. Het contact met vrienden en familie is verwaterd, of hij weet simpelweg niet hoe hij hen moet bereiken. De schaamte en het verdriet over zijn situatie maken het moeilijk om hulp te vragen.
Hij is niet de enige die deze situatie ondergaat, maar dat maakt het niet minder zwaar. Vaak wordt dakloosheid geassocieerd met verslaving of mentale problemen. Bij Jan ging het echter om een reeks ongelukkige gebeurtenissen. Kleine beslissingen, misverstanden en bureaucratische hindernissen leidden ertoe dat hij nu in zijn auto slaapt, zoekend naar oplossingen.
Hoop op een nieuwe start
Ondanks alle moeilijkheden heeft Jan de hoop niet opgegeven. Hij blijft op zoek naar een eigen plek en probeert een vaste woonplek te bemachtigen. Hij begrijpt dat de procedures bij woningcorporaties lang en ingewikkeld kunnen zijn. In de tussentijd houdt hij vol.
Zijn situatie laat zien hoe kwetsbaar mensen kunnen worden in een samenleving waarin iedereen een officieel adres nodig heeft. Geen adres betekent geen inschrijving, geen inschrijving betekent geen huis, en zonder huis geen adres; een vicieuze cirkel waarin veel daklozen vastzitten.
Een oproep tot bewustwording
Jan’s verhaal is niet zeldzaam. In Nederland raken steeds meer mensen dakloos door onvoorziene omstandigheden. Niet alle daklozen eindigen op straat door verkeerde keuzes. Vaker is het een kwestie van pech, ontoereikende hulp of systeemfouten – dingen die mensen kwetsbaar maken.
Zijn situatie roept belangrijke vragen op. Hoe kan iemand met een stabiel leven zo snel op straat terechtkomen? Hoe kunnen we beter helpen en voorkomen dat dergelijke situaties plaatsvinden?
Jan blijft hopen op een deur die opengaat, een plek die hij weer als thuis kan zien. Een plek waar de kou niet bestaat en waar geen afwijzingen zijn; waar hij zonder zorgen naar de toekomst kan kijken. Dat is wat iedereen verdient: een veilige plek om te wonen.
