Boodschappen doen is voor veel Nederlanders een dure bezigheid geworden. Met name de A-merken zijn fors duurder geworden, waardoor de rekening in de supermarkt al snel oploopt. Sinds 2020 zijn de prijzen van merken zoals Calvé, Iglo, Campina en Lay’s gemiddeld met maar liefst 42% gestegen.
En dat is nog niet alles. In 2024 zijn de prijzen van A-merken wederom met ongeveer 8% gestegen vergeleken met 2023. Maar hoe komt het dat deze prijzen zo stijgen en dat huismerken betaalbaarder blijven? En hoe kun je je uitgaven op boodschappen wat in de hand houden? Volgens de Consumentenbond zijn sommige producten belachelijk duur. Bijvoorbeeld, een pak Iglo spinazie à la crème is nu 51% duurder dan een jaar geleden. Ook Appelsientje sinaasappelsap kost nu 43% meer en Calvé mayonaise is 40% duurder geworden. Zelfs alledaagse producten zoals Bertolli olijfolie (+40%) en Omo waspoeder (+34%) hebben te maken gehad met flinke prijsstijgingen.
Daarnaast zijn er nog andere opvallende stijgingen. Zo is de prijs van een Unox Gelderse rookworst met 26% omhoog gegaan, Appelsientje appelsap kost je nu 23% meer, en ook Campina roomboter is 23% duurder geworden. Zowel Lassie zilvervliesrijst als Lay’s Max ribbelchips hebben een stijging van 22% doorgemaakt. Hierdoor betaal je nu een stuk meer voor je gemiddelde boodschappenlijstje dan enkele jaren geleden.
Wat zorgt ervoor dat A-merken zo veel duurder worden? Er zijn verschillende factoren die meespelen. De kosten voor grondstoffen, energie en transport zijn flink omhoog gegaan. A-merken hebben te maken met ingewikkelde internationale logistiek, waarbij elke stap duurder is geworden. Denk aan prijsverhogingen van olie, graan en zuivel, en de logistieke kosten die door de energiecrisis de pan uit rijzen.
Bovendien geven A-merken veel uit aan marketing. Waar huismerken zich richten op de prijsbewuste koper, investeren A-merken in reclamecampagnes om hun luxe imago te behouden. Deze kosten worden natuurlijk doorgevoerd naar de consument.
Oorzaken en Oplossingen
Ook inflatie heeft een grote invloed. De nasleep van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne hebben wereldwijd prijzen opgedreven. Sommige bedrijven maken hier gebruik van door hun prijzen verder te verhogen onder het mom van “onvermijdelijke kostenverhogingen”, wat soms als “greedflation” wordt gezien: prijzen onnodig veel verhogen voor extra winst.
Saillant detail is dat huismerken relatief betaalbaar blijven. Supermarkten zoals ALDI, Dirk en Lidl zijn gemiddeld 7 tot 8 procent goedkoper dan andere ketens en huismerken stijgen minder in prijs dan de bekende A-merken. Huismerken worden vaak lokaal en in grote volumes geproduceerd, en marketingkosten worden geminimaliseerd, wat terug te zien is in de lagere prijzen. Supermarkten willen hun huismerken concurrerend geprijsd houden om klanten te behouden, vooral bij financiële onzekerheid.
Sinds 2020 zijn de prijzen van huismerkproducten met gemiddeld 30% gestegen, vergeleken met een stijging van 42% voor A-merken. Dit heeft het prijsverschil tussen beide naar gemiddeld 54% gedreven. Vooral bij non-foodproducten zoals wasmiddelen en shampoo zijn de verschillen groot. Zelfs als A-merken in de aanbieding zijn, zijn ze vaak duurder dan huismerkvarianten.
Waar kun je het beste je boodschappen doen? Uit een prijsvergelijking door de Consumentenbond van huismerken bij dertien supermarkten, zijn ALDI en Dirk de goedkoopste (beide 8% goedkoper dan gemiddeld), gevolgd door Vomar (7%), Lidl (7%) en Deka en Hoogvliet (3%). Daarentegen zijn sommige supermarkten aanzienlijk duurder. Poiesz is 24% duurder dan gemiddeld en Spar is 15% duurder. Dit komt vaak door hun locaties (kleinere dorpen of stadscentra) en daardoor beperkter inkoopvolumes, wat het moeilijker maakt om op schaal in te kopen.
Hoe kun je eenvoudig besparen op je boodschappen? Probeer deze handige tips:
- Kies voor huismerken: Vaak zijn de ingrediënten en kwaliteit vergelijkbaar met A-merken. Probeer verschillende huismerken uit en je merkt vaak geen verschil.
- Vergelijk supermarkten: Prijzen kunnen sterk variëren per keten. Shoppen bij goedkopere supermarkten zoals ALDI, Lidl of Dirk kan jaarlijks een hoop geld besparen.
- Let op aanbiedingen, maar let op: A-merken zijn vaak in de aanbieding, maar zelfs dan kunnen ze duurder zijn dan huismerken. Kijk altijd naar de prijs per kilo of liter.
- Koop in bulk: Lang houdbare producten zoals pasta, rijst en wasmiddelen kun je in grotere hoeveelheden inslaan tijdens een aanbieding.
- Vermijd dure kant-en-klaar producten: Kant-en-klare maaltijden, voorgesneden groenten en verpakte snacks zijn vaak duurder dan wanneer je zelf met verse ingrediënten kookt. Zelf koken is niet alleen goedkoper, maar ook gezonder.
Zullen boodschappen ooit weer goedkoper worden? Deze kans is klein. De kosten voor grondstoffen, energie en transport blijven hoog en fabrikanten blijven deze doorberekenen aan de consument.
Inflatie blijft ook een rol spelen. Prijsverlagingen kunnen voorkomen wanneer supermarkten strijden om klanten, maar structureel lagere prijzen zijn onwaarschijnlijk. Het goede nieuws is dat er alternatieven zijn. Huismerken bieden vaak dezelfde kwaliteit tegen een lagere prijs, en door slim boodschappen te doen kun je de impact van prijsstijgingen beperken.
De sleutel tot besparen ligt in vergelijken, kritisch blijven en flexibel zijn in je keuzes. Uiteindelijk ben jij degene die bepaalt hoeveel je uitgeeft, niet het merk van het product.
