Door Bert (80), met pensioen en ervaren in de politiek.
Ik stem al sinds de jaren ’60. Katholieken, liberalen, socialisten, populisten – ik heb ze allemaal gezien. Maar na al die jaren vraag ik me af: heeft het eigenlijk ooit een echte verandering gebracht?
Wilders in de regering – en wat dan?
Geert Wilders is eindelijk onderdeel van een kabinet. Zelfs hij had dat waarschijnlijk nooit durven dromen. Maar zodra hij een zetel kreeg, werd hij meteen aan banden gelegd. Zijn coalitiepartners beperken hem. Zijn plannen? Uitgezuiverd. Zijn stemmen? Gedempt in vergaderingen.
Het is allemaal politiek schouwspel, zoals altijd. Laat hem maar wat roepen voor de camera’s, maar achter gesloten deuren nemen anderen de beslissingen.
Nieuwe koppen, oude gewoonten
Ik heb vele ministers zien komen en gaan. Sommigen jong, energiek, met mooie beloften. Maar eenmaal binnen, botsen ze op wat ik noem “het grote nee.” De ambtenaren. Zij zijn er al decennialang, weten precies hoe ze een minister kunnen afremmen, ontwijken of simpelweg negeren.
Voor je het weet, verandert zo’n nieuwe minister in een spreekbuis van de gevestigde orde.
Den Haag regeert niet – Brussel, NAVO, de grote spelers wel
En dan is er nog de vraag of Den Haag eigenlijk nog wel iets zelf mag besluiten. Ons landbouwbeleid? Europese Unie. Onze militaire operaties? NAVO. Onze grenzen? Internationaal recht. De energietransitie? Klimaatakkoorden en regels van ver buiten ons land.
In al die jaren heb ik zelden gezien dat de Nederlandse kiezer echt over dit soort zaken mocht beslissen. We voeren vooral uit. Braaf, gehoorzaam. Zelfstandig zijn we allang niet meer.
Dezelfde problemen, jaar in jaar uit
Ik herinner me de tijd dat een huis bouwen de norm was. Nu staan jonge mensen jaren op een wachtlijst. Belastingen blijven stijgen, zorg wordt duurder, en wat ooit vanzelfsprekend was, wordt nu als luxe gezien. Elke regering belooft verbetering. Elke nieuwe partij zegt “het anders te gaan doen.” Maar uiteindelijk verandert er niks.
Je zou bijna denken dat de politiek gewoon niet kan veranderen. Of niet wil.
De echte verandering zit niet in een stemhokje
Ik wil niet zeggen dat stemmen geen zin heeft. Maar ik zeg wel: verwacht er niet te veel van. Als je écht verandering wil, moet je groots denken. Het systeem zelf – hoe we politiek bedrijven, hoe de macht verdeeld is – daar zit de knoop.
Misschien hebben we een andere stem nodig. Een nieuwe manier van beslissen. Meer directe invloed voor de burgers. Minder gesloten deuren. Minder bureaucratie. Meer duidelijkheid.
Wat kun jij nog doen?
Misschien voel je je machteloos. Dat is te begrijpen. Maar we hebben nog steeds invloed: kritisch blijven. Praten met elkaar. Gebruik je stem – niet alleen bij verkiezingen, maar ook in de buurt en tijdens discussies. Vraag jezelf af: wie neemt echt de beslissingen? En waarom?
We moeten ervoor zorgen dat het systeem weer werkt voor de mensen. Niet alleen voor de bestuurders.
“Ik ben misschien oud, maar niet blind. Ik heb te veel beloftes gezien en te weinig resultaat. En ik zeg het nog één keer: het ligt niet aan de partij die je kiest. Het ligt aan het systeem waarbinnen ze opereren.” – Bert, 80 jaar
