Wat bevindt zich op de foto?
Je ziet een oude, enigszins vergeelde foto, vermoedelijk genomen in een gymzaal. Houten wandrekken en een mat op de vloer zijn op de achtergrond te zien. In het midden van de foto staat een ongewoon voorwerp. Het is bruin, bekleed met leer en staat op houten poten. Sommigen zouden het kunnen aanzien voor een meubelstuk, een antieke kist, of misschien zelfs een kunstwerk.
Maar dat is het niet.
Wat zie je echt op de foto?
Antwoord:
Je kijkt naar een bok. Niet het dier, maar een traditioneel gymnastiektoestel dat jaren in bijna iedere gymzaal te vinden was. De bok stond symbool voor kracht, coördinatie, maar soms ook voor vrees.
Iedereen die van ongeveer 1960 tot 1995 gymles had in het basis- of voortgezet onderwijs herinnert zich dit toestel onmiddellijk. De bok stond altijd daar: centraal in de zaal, met een springplank ernaast en af en toe een matje dat net te dun was om je echt te beschermen.
De opdracht leek simpel: aanrennen, springen, handen op het toestel, en je benen eroverheen. Maar in de praktijk was het behoorlijk lastig. Wie niet hard genoeg aan kwam rennen eindigde met zijn buik op het leer. Sprong je te hoog, dan klapte je scheen tegen de rand. En als je niet zelfverzekerd genoeg was, hoorde je het gelach van je klasgenoten nog dagen erna.
Toch hoorde je nauwelijks klachten. Je trok gewoon je gymoutfit aan – meestal een wit T-shirt en een te grote korte broek – en deed wat de gymdocent zei. Geen discussie, geen andere uitdaging, geen zachte valmat. Alleen jij, de bok en je springvaardigheden.
De geur van linoleum, leer en zweet. Het geroezemoes van je klasgenoten. Het trotse gevoel als het je eindelijk lukte om eroverheen te komen. De bok was meer dan zomaar een apparaat – het was een stukje houten erfgoed van een bijna verdwenen gymcultuur.
