Het aantal crashes met jongeren op fatbikes is de laatste tijd echt doorgeschoten. In 2022 kwamen 7 bestuurders op de spoedeisende hulp terecht; in 2023 waren dat er al 59. In alleen de eerste vier maanden van dit jaar telde men 33 incidenten. Als dit tempo aanhoudt, kan 2024 uitkomen op zo’n 100 fatbike-ongevallen, waarschuwen onderzoekers. De aandacht nam extra toe na een ongeluk in Breda waarbij twee jonge meisjes zwaargewond raakten toen hun fatbike met een auto botste.
Door die stijging groeit de roep om een minimumleeftijd. VeiligheidNL pleitte onlangs voor een verbod voor kinderen onder de 16 op fatbikes. Hun reden: jongere kinderen schatten risico’s minder goed in en vormen daarmee gevaar voor zichzelf en anderen.
Toch blijkt een aparte leeftijdsgrens voor fatbikes lastig rond te krijgen en te controleren. Sweco, dat op verzoek van de minister van Infrastructuur en Waterstaat de opties onderzocht, concludeert dat zo’n specifieke grens nauwelijks handhaafbaar is. Ja, fatbikes hebben dikke banden, maar dat onderscheidt ze niet scherp genoeg van andere e-bikes om aparte regels te rechtvaardigen.
Bovendien zou een regel op basis van banddikte makkelijk te omzeilen zijn door net smallere banden te monteren, stelt Sweco. Eind vorig jaar stuurden 45 burgemeesters een brief naar het ministerie met het verzoek om dan maar een minimumleeftijd voor alle e-bikes te introduceren. Juridisch kan dat, maar in de praktijk levert het flinke problemen op.
Zo’n maatregel raakt vooral scholieren, met name buiten de stad. Ongeveer 32.000 leerlingen zijn afhankelijk van een e-bike voor hun dagelijkse rit naar school; een verbod zou hun mobiliteit fors inperken. Kortom: de veiligheid van jongeren op fatbikes en e-bikes staat onder druk, maar een oplossing die zowel juridisch als praktisch werkt is nog niet in zicht. Er is behoefte aan slimme, creatieve maatregelen die jonge weggebruikers beter beschermen zonder hen oneerlijk te benadelen.
Mogelijke stappen: strenger toezien op de regels die er al zijn, investeren in veiligere infrastructuur en gerichte voorlichting over de risico’s van fatbikes. Dat kan het bewustzijn en de veiligheid flink vergroten.
De hype rond fatbikes onder jongeren heeft dus duidelijk een schaduwkant. De oplopende cijfers vragen om actie, maar een simpele, kant-en-klare oplossing bestaat niet. Het is aan beleidsmakers en veiligheidsexperts om samen te werken en buiten de gebaande paden te denken, zodat er een werkbare balans ontstaat tussen veiligheid en mobiliteit voor jongeren.
